65. Hükümet’i bekleyen dış politika başlıkları

Ufuk UlutaÅŸ - AkÅŸam

AK Parti’deki bayrak deÄŸiÅŸimi tamamlandı ve Binali Yıldırım’ın kuracağı 65. Hükümet’in kuruluÅŸ süreci de baÅŸlamış oldu. Dış politikada bir dizi dosya kısa süre içerisinde yeni kurulacak hükümete devredilmiÅŸ olacak. Çalışkanlığıyla ön plana çıkan Binali Yıldırım’ın yeni dışiÅŸleri bakanının da insanüstü emeÄŸini ve vaktini gerektirecek bu dosyalar, bölgesel olarak içinden geçtiÄŸimiz bu kritik dönemde hassas takip ve icraat bekleyecek. ABD ve AB ile iliÅŸkilerden OrtadoÄŸu’nun çetrefilli Suriye, Libya, Yemen, Irak krizlerine; DAÄ°Åž, PKK/YPG teröründen Ä°ran-Suudi Arabistan gerginliÄŸi gibi bölgenin geneline sıçrayan rekabetlere ve Ä°srail’le normalleÅŸme gibi paradigmatik açılımlara kadar, birçok dosya Türkiye’nin dış politika gündemini belirleyecek.

Obama Yönetimi’nin sadece Türkiye deÄŸil bölgedeki geleneksel müttefiklerinin çoÄŸuyla yaÅŸadığı siyasa ve vizyon ayrılıkları en büyük meydan okumalardan birisi olacak. BaÅŸkanlığının son aylarını yaÅŸayan Obama, neredeyse selefi Bush kadar büyük paradigmatik kırılmalara sebep olarak görevden ayrılırken, geriye bölge ülkelerinin önümüzdeki 10-20 yılını meÅŸgul edecek yıkım, terör ve insan hareketliliÄŸi bıraktı. Özellikle ikinci dönemindeki bölgesel politikaları Türkiye ile gerginliÄŸin baÅŸ sebebi oldu. An itibarıyla PKK ile ayan beyan iliÅŸki yürüten ABD ile terörle mücadele eden Türkiye arasında ciddi sorun olduÄŸu aÅŸikâr. Yeni hükümetin en büyük fırsatı, yakın zamanda yeni bir ABD yönetimiyle muhatap olacak olması. Åžimdiden Suriye, PKK ve FETÖ gündemleriyle iki adayla da, özellikle Clinton cephesiyle rasyonel iliÅŸki kanallarının kurulmasında fayda var.

En kritik dosyalardan birisi olan Suriye meselesinde de yakında tarih hızlanabilir. Terörden arındırılmış bölge çalışmaları hızla ilerlerken, Türk dış politika yapıcılarının Suriye konusunda hem koordinasyonu ve kurumsallığı artırması hem de diplomatik olarak geniÅŸ ufuklu ve bölgesel iÅŸbirliÄŸini artıracak adımlar atması önem arz edecek. DışiÅŸleri Bakanı Mevlüt ÇavuÅŸoÄŸlu’nun Suudi Arabistan ile yakınlaÅŸma, Mısır ve BAE ile irtibat kurma çabaları önemliydi; Suriye ve diÄŸer bölgesel sorunlar için bu çabaların devamı elzem. Ayrıca Suriye konusunda siyasi iradeyle sahadaki bürokrasi arasında senkronizasyonun saÄŸlanması yeni hükümetin önceliklerinden birisi olabilir.

Müstakbel BaÅŸbakan Yıldırım’ın terörle mücadele vurgusu oldukça yerinde; ve terör aynı zamanda bir dış politika baÅŸlığımız. PKK ve DAÄ°Åž terörünün Irak ve Suriye baÄŸlantıları herkesin malumu; aynı zamanda mezkur terörün bu iki ülkeyi aÅŸan, okyanus geçen yönleri de var. PKK ve DAÄ°Åž’in bölge içi ve bölge dışı desteÄŸiyle mücadele etmek, özellikle bazı AB ülkeleri ve ABD’den PKK’ya gelen sözde dolaylı ama pratikte doÄŸrudan desteÄŸi bitirmek yeni hükümetin dış politika aktivizmini gerektiriyor.

AB ile iliÅŸkiler de hakeza öncelik arz ediyor. AB verdiÄŸi sözleri alışık olduÄŸumuz üzere bir bir yutup yüzyıllık ön yargılarını etrafa saçıyor. AB’nin makul çevreleriyle tam üyelik çerçevesinde iliÅŸkileri sürdürüp, Türkiye’ye verdiÄŸi taahhütlerin takipçisi olmak ve terörle mücadelemize destek vermiyorsa da saygı göstermesini talep etmek de 65. Hükümet’e düşecek. Dosyaların en önemlilerinden bir tanesi, dış politikanın ana kurumu yani DışiÅŸleri Bakanlığı ile alakalı. Türkiye’nin sahadaki gözü kulağı ve görünen yüzü olan DışiÅŸleri Bakanlığı, yeni dönemde bir güncellemeye ihtiyaç duyuyor. Bakanlıkta dosya uzmanlıklarının ve hükümetle siyasi senkronizasyonun artırımı, 65. Hükümet’in yapacaklar listesinin ön sıralarına eklenebilir.

Liste uzun, kaybedecek vakit yok. Bölgesel olarak içinden geçtiÄŸimiz ÅŸu zor zamanlarda Allah yeni dış politika yapıcılarına sadece Türkiye’nin deÄŸil tüm dünya mazlumlarının beklentilerini karşılayacak feraset ve enerji versin.